NPO 3: De Nederlandse tv-keuken voor jongeren en jongvolwassenen
juli 16, 2025
In de maand oktober 2024 raakte de gemeente Apeldoorn in het zuiden van de provincie Gelderland betrokken bij een groot drinkwaterprobleem. Het drinkwaterbedrijf Vitens stelde een lichte verontreiniging met E. coli vast in het drinkwater, wat leidde tot een kookadvies voor ongeveer 70.000 huishoudens in en rondom Apeldoorn. Dit advies bleef gelden tot maandag 14 oktober. Deze situatie, evenals eerder in mei en juni, maakte duidelijk dat de infrastructuur rondom drinkwaterproductie en -opslag in het gebied niet volledig veilig is. Buiten het waterprobleem zijn er ook andere zorgwekkende ontwikkelingen op het gebied van milieukwaliteit in Apeldoorn. Het klimaatverenig Milieudefensie meldt dat de lucht in verschillende delen van het land, waaronder Apeldoorn, nog steeds niet voldoet aan de eisen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Voor toeristen, verblijvers en reizigers is het belangrijk om bewust te zijn van dergelijke situaties. Zowel drinkwater- als luchtkwaliteit kunnen invloed hebben op de ervaring van een verblijf in de regio. In dit artikel worden de huidige ontwikkelingen in Apeldoorn met betrekking tot drinkwater en luchtvervuiling besproken, met aandacht voor de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen. Ook wordt ingegaan op hoe toeristen deze situaties het beste kunnen omgaan.
Drinkwaterproblemen in Apeldoorn
Oorzaak en ontdekking van de verontreiniging
De verontreiniging met E. coli werd op vrijdag 4 oktober aan het eind van de middag ontdekt door het drinkwaterbedrijf Vitens. De bacterie Escherichia coli, vaak bekend als poepbacterie, kan leiden tot maag- en darmklachten zoals diarree en buikpijn. Hoewel Vitens benadrukte dat het om een lichte verontreiniging gaat, werd direct een kookadvies uitgevaardigd voor het betrokken gebied. Inwoners van Apeldoorn en tien omliggende plaatsen kregen een e-mail, sms of kaartje met instructies om kraanwater eerst drie minuten te koken voordat het gebruikt kon worden voor drinken of bereiden van voedsel.
De productielocatie van Vitens in Apeldoorn heeft vier grote voorraadkelders, elk met een capaciteit van bijna 3 miljoen liter water. Volgens het bedrijf ligt het probleem waarschijnlijk in deze voorraadkelders. Twee van de vier zijn direct buiten bedrijf gesteld om inspectie en schoonmaak te kunnen uitvoeren. Een technisch gespecialiseerd bedrijf is gestart met het inspecteren van de kelders, zowel van binnen als van buiten. Als er gebreken zoals scheurtjes worden gevonden, worden deze meteen gerepareerd.
De oorzaak van de E. coli-verontreiniging is nog onbekend. Vitens hoopt meer inzicht te krijgen tijdens de schoonmaak- en controleprocedures, die meerdere dagen duren. De kookadviezen gelden tot 14 oktober, tenzij er eerder een verandering optreedt. In dat geval stuurt Vitens een melding uit.
Grote impact op inwoners en ondernemingen
De verontreiniging had directe gevolgen voor het dagelijks leven van inwoners. In supermarkten volgde een directe run op flessen water, waarbij voorraden die normaal voor drie maanden zouden zijn weggevaagd binnen een dag leeg waren. Burgemeester Ton Heerts van Apeldoorn benadrukte echter dat het niet nodig was om water te hamsteren, omdat koken van kraanwater voldoende was.
Ook voor ondernemingen zoals het Gelre Ziekenhuis in Apeldoorn was het belangrijk om voorzichtig te zijn. Het ziekenhuis gebruikte tijdelijk water uit een speciaal reservoir dat aangevuld werd door watertanks. Daarnaast plaatste het MBO Aventus in Apeldoorn tijdelijke waterunits, die uitgerust zijn met buizensystemen voor aan- en afvoer naar watertappunten. Deze units kunnen tot 34.000 liter water leveren en zijn beschikbaar voor studenten, bezoekers en ook buurtbewoners.
Vervuiling als gevolg van technische gebreken
Dit is niet het eerste incident in Gelderland dit jaar. In mei en juni gingen er ook problemen op met productielocaties in Ellecom, Dinxperlo en Goor. Bij die locaties was sprake van een verontreiniging met enterococcen-bacterie. Vitens heeft onlangs de resultaten van een onderzoek naar de oorzaken van deze vervuiling gepubliceerd. Volgens het bedrijf is het in deze gevallen meestal een gevolg van technische gebreken, die aan het licht komen bij zeer hoge grondwaterstanden.
Deze gebeurtenissen laten zien dat het drinkwaterbedrijf en de gemeenten op zoek moeten naar betere maatregelen om dergelijke situaties in de toekomst te voorkomen. In de tussentijd is het voor toeristen en verblijvers belangrijk om bewust te zijn van de situatie in Apeldoorn, zodat ze er goed op kunnen reageren.
Luchtvervuiling in Apeldoorn
Huidige situatie en Europese normen
Buiten het drinkwaterprobleem is er ook aandacht nodig voor de luchtkwaliteit in Apeldoorn. Het klimaatvereniging Milieudefensie wijst erop dat Nederland op veel plekken de Europese normen voor luchtvervuiling overschrijdt. Deze normen zijn sinds 2005 in plaats voor fijnstof (PM10) en sinds 2010 voor stikstofdioxide (NO2). Echter, zoals Milieudefensie benadrukt, zijn deze normen niet streng genoeg om de gezondheid van mensen te beschermen.
De Europese normen zijn als volgt:
- Fijnstof (PM10): Jaargemiddelde 40 μg/m³; dagnorm 50 μg/m³ (maximaal 35 keer per jaar overschreden).
- Stikstofdioxide (NO2): Jaargemiddelde 40 μg/m³; uurnorm 200 μg/m³ (maximaal 18 keer per jaar overschreden).
- Fijnstof (PM2,5): Jaargemiddelde 25 μg/m³.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt strengere richtlijnen voor, waaronder veel lager fijnstofgehalte. Milieudefensie wijst erop dat zelfs wanneer de luchtkwaliteit onder de Europese norm blijft, de lucht vaak nog steeds niet gezond is. Daarom is het belangrijk om ook de WHO-richtlijnen te hanteren.
Luchtvervuiling in Apeldoorn
In Apeldoorn zijn er momenteel geen concrete cijfers over de huidige luchtkwaliteit beschikbaar in de bronnen, maar er zijn algemene indicatoren die wijzen op mogelijke verontreiniging. Zoals beschreven in Atlas Leefomgeving, is het mogelijk om met behulp van kaarten en tools de luchtkwaliteit van een specifieke locatie te beoordelen. In de context van Apeldoorn zijn er meerdere factoren die invloed kunnen hebben op de luchtkwaliteit, zoals het verkeer, industriële activiteiten en de locatie van bebouwing.
Gezondheidsrisico’s
Luchtvervuiling heeft verschillende gezondheidsrisico’s. Volgens Milieudefensie kunnen fijnstof en stikstofdioxide leiden tot ademhalingsproblemen, hart- en vaatziekten en andere chronische aandoeningen. Voor kinderen, ouderen en mensen met bestaande gezondheidsproblemen is het risico het grootst. Tijdens perioden van hoge luchtvervuiling is het verstandig om extra voorzichtig te zijn, bijvoorbeeld door minder lang buiten te blijven of bepaalde activiteiten te vermijden.
Tips voor toeristen en verblijvers
Drinkwater
Toeristen en verblijvers in Apeldoorn of de omgeving moeten op de hoogte zijn van eventuele kookadviezen of herstellen. In de periode van 4 oktober tot 14 oktober is er in Apeldoorn een kookadvies in werking. Toeristen kunnen gebruikmaken van flessen water als alternatief, maar Vitens en de burgemeester benadrukken dat het koken van kraanwater voldoende is. Tijdelijke watertappunten zijn beschikbaar in het Gelre Ziekenhuis en MBO Aventus, waar extra water kan worden opgehaald.
Het is verstandig om vooraf te informeren bij het hotel of accommodatie over de huidige situatie in het gebied. Het drinkwaterbedrijf Vitens biedt een meldingssysteem via e-mail en sms, maar toeristen zonder woonachtig verblijf kunnen beter vragen of ze op de hoogte worden gehouden via andere middelen, zoals de website of telefoonnummer van het bedrijf.
Luchtvervuiling
Voor toeristen die luchtvervuiling willen vermijden is het verstandig om de huidige luchtkwaliteit te checken. Tools zoals Atlas Leefomgeving of de kaarten van Milieudefensie geven inzicht in de luchtkwaliteit van specifieke locaties. Tijdens perioden van hoge luchtvervuiling is het verstandig om extra voorzichtig te zijn, bijvoorbeeld door minder lang buiten te blijven of bepaalde activiteiten te vermijden.
Algemene tips
- Informatie opvragen: Informeer vooraf bij het hotel of accommodatie over huidige situaties, zoals kookadviezen of luchtkwaliteit.
- Alternatieve wateroplossingen: Neem flessen water mee of gebruik tijdelijke watertappunten.
- Blijf op de hoogte: Volg updates via de website van Vitens of via sociale media.
- Check luchtkwaliteit: Gebruik tools zoals Atlas Leefomgeving of de WHO-richtlijnen om de luchtkwaliteit te beoordelen.
- Zorg voor gezondheid: Vermijd overbelasting bij slechte luchtkwaliteit, vooral als je kwetsbaar bent.
Conclusie
Apeldoorn is een toegankelijke en toeristisch aantrekkelijke stad in het zuiden van Nederland. Echter, zoals blijkt uit recente gebeurtenissen, zijn er ook uitdagingen op het gebied van drinkwater en luchtvervuiling. In oktober 2024 werd een lichte verontreiniging met E. coli in het drinkwater ontdekt, wat leidde tot een kookadvies voor 70.000 huishoudens. Dit is niet het eerste incident in de regio, aangezien er eerder problemen waren met enterococcen-bacterie in productielocaties in Ellecom, Dinxperlo en Goor.
Daarnaast is er ook aandacht nodig voor de luchtvervuiling in het land. Nederland overschrijdt op veel plekken de Europese normen voor fijnstof en stikstofdioxide, en ook de Wereldgezondheidsorganisatie stelt strengere richtlijnen voor. In Apeldoorn is het verstandig om de huidige luchtkwaliteit te checken, vooral voor kwetsbare groepen zoals kinderen en ouderen.
Toeristen en verblijvers kunnen deze situaties het beste omgaan door zich vooraf te informeren, alternatieve waterbronnen te gebruiken en bewust te zijn van de luchtkwaliteit. Apeldoorn blijft een interessante en leuke reisbestemming, maar het is verstandig om erop voorbereid te zijn op eventuele uitdagingen.