Thunderbuns in Zwolle: Een Snelle En Velekeuzige Burgerbeleving
oktober 15, 2025
De Nederlandse politieke kaart is rijk aan nuances, maar één stad steken er steeds als een bijzonder linkse bolwerk uit: Nijmegen. In de context van de laatste verkiezingen en het historische ontwikkelingstraject van de stad, blijkt Nijmegen niet alleen de meest linkse stad van het land te zijn, maar ook een belangrijk symbool voor politieke verandering en burgerdeelname. In dit artikel worden de historische wortels, de huidige politieke structuur en de toekomstige ontwikkelingen van deze stad beschreven, op basis van recente uitslagen en geografische analyses.
Nijmegen als de oudste stad van Nederland en haar linkse traditie
Nijmegen is niet alleen een historische stad – het is ook de oudste stad van Nederland. Sinds de Romeinse tijd is Nijmegen een centrum van invloed en innovatie, maar het linkse karakter van de stad ontwikkelde zich pas in de jaren zestig. Dit was een gevolg van de zogenaamde "ontzuiling" en de democratisering van het hoger onderwijs. In deze periode veranderde ook het profiel van de typische student – hij of zij kwam niet meer alleen uit traditionele academische families, maar uit verschillende sociale lagen. Deze groep studenten was geïnteresseerd in medezeggenschap, actievoeren en sociaal bewustzijn.
Een bekend historisch voorbeeld uit deze tijd is de bezetting van de aula van de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN) in 1969. De studenten eisten meer inspraak in het universiteitsbeleid en wilden dat de universiteit zich meer richtte op maatschappelijke kwesties. Deze actie eindigde met betrokking van de politie, wat leidde tot brede maatschappelijke discussies. De geweldige optredens van de politie tegen studenten in deze periode veroorzaakten veel kritiek onder de bredere bevolking, waardoor het linkse idee in de stad aan aandacht en steun won.
Politieke verschuivingen in Nijmegen
In de recente verkiezingen is Nijmegen opnieuw in het oog gesprongen door haar politieke houding. Hoewel GroenLinks de grootste partij in de stad blijft, is er een duidelijke groei opgetreden voor de Stadspartij Nijmegen. Deze lokale partij heeft zich sterk georiënteerd op de behoeften van de inwoners in de wijken van Nijmegen. De lijsttrekkers van de Stadspartij, Wendy Grutters en Jean Paul Broeren, spraken na de verkiezingen over een "ongelofelijke overwinning". De partij verdubbelde namelijk haar zetels in vergelijking met de vorige verkiezingen.
GroenLinks, die al sinds lang de dominante linkse partij in de stad is, moest wel twee zetels prijsgeven, maar het bleef wel de grootste partij. Lijsttrekker Quirijn Lokker benadrukte dat dit geen verlies was, maar eerder een aanpassing aan de huidige politieke realiteit. Volgens hem is het belangrijk dat lokale partijen zoals de Stadspartij Nijmegen groeien en opkomst maken, omdat zij dichter bij de burgers staan.
De samenwerking tussen GroenLinks en de Stadspartij lijkt een serieuze optie, aangezien beide partijen een gemeenschappelijke focus hebben op het behoud van het linkse karakter van de stad. Broeren benadrukte echter dat zijn partij niet met eisen wil komen, maar dat zij eerst willen zien wat GroenLinks voorstellen zal. Uiteindelijk is het doel om een coalitie te vormen die de belangen van Nijmegen verder kan versterken.
Het linkse profiel van Nijmegen in het landelijk perspectief
In het landelijk kader is Nijmegen niet de enige stad met een linkse aanhang, maar wel een van de meest prominente. Volgens de analyse van Josse de Voogd, verkiezingsgeograaf, zijn linkse partijen zoals GroenLinks en D66 sterk in de steden, vooral waar universiteiten zijn. Steden als Amsterdam, Utrecht, Leiden en Groningen hebben ook een duidelijk linkse voorkeur, maar Nijmegen stelt zich hierbij op als het meest linkse van alle.
In tegenstelling tot het centrum van Nederland, waar progressieve partijen zoals D66 en Volt het goed doen, is de linkse voorkeur in de periferie – zoals in het noord-oosten en zuiden van Nederland – ook aanzienlijk. In Nijmegen is dit een blijvende trend, die al decennia terug te vinden is in het lokale politieke landschap.
Een andere interessante observatie is dat in de industriële gebieden van Zuid-Holland het linkse karakter de laatste twintig jaar iets is afgenomen. Dit is niet het geval in Nijmegen, waar linkse ideeën juist steeds meer ingang vinden in het beleid en de burgermaatschappij.
Linkse partijen en hun geografische patronen
In het bredere landschap van Nederlandse politiek zijn linkse partijen duidelijk geografisch gepositioneerd. GroenLinks en D66 zijn sterk in de grote steden en randgemeenten met veel hoogopgeleiden. GroenLinks heeft in de laatste tijd vaak de koppositie van D66 overgenomen, zoals in Nijmegen. De SP, die vroeger een sterke linkse aanhang had, verliest echter terrein, vooral in steden en welvarende regio’s.
In minder welvarende gemeenten en in het noord-oosten van Nederland blijft de PvdA vaak de dominante linkse partij. In Nijmegen is dit echter niet het geval – GroenLinks is daar al jaren de leidende linkse partij.
De verkiezingsuitslagen van 2023 tonen een versterking van de linkse partijen in Nijmegen. Hoewel ze enkele zetels verloren, behielden ze hun dominante positie. Dit suggereert dat de linkse ideeën in deze stad nog steeds veel steun vinden bij de bevolking.
De toekomstige politieke ontwikkelingen in Nijmegen
De groei van lokale partijen zoals de Stadspartij Nijmegen wijst op een breder verschijnsel in Nederland: de opkomst van lokale, gemeenschapsgerichte politieke actievoer. In een tijd waarin burgers steeds meer inspraak eisen in lokale aangelegenheden, is het niet verwonderlijk dat partijen die dicht bij de burger staan, steeds meer aandacht krijgen.
In Nijmegen is deze ontwikkeling duidelijk zichtbaar. De Stadspartij richt zich op het behoud en uitbreiding van de linkse traditie van de stad, maar doet dat op een manier die ook aansluit bij de behoeften van de inwoners. Dit maakt haar populair en toonaangevend in het lokale politieke landschap.
GroenLinks blijft de grootste partij, maar de samenwerking met lokale partijen lijkt een verstandig pad om het linkse beleid te versterken. Aan de andere kant is het ook mogelijk dat de linkse voorkeur in Nijmegen in de komende jaren verder verandert, afhankelijk van nationale ontwikkelingen en lokale kwesties zoals stadsontwikkeling, milieu en woningbouw.
Conclusie
Nijmegen blijft in de huidige Nederlandse politiek een symbool van het linkse karakter. De stad heeft een rijke historie van sociale bewegingen, actievoering en burgerdeelname, die haar tot een unieke plek maken in het bredere landelijke politieke landschap. De recente verkiezingen tonen aan dat Nijmegen niet alleen de meest linkse stad van Nederland is, maar ook een stad die open is voor politieke innovatie en samenwerking.
De groei van de Stadspartij Nijmegen en de sterke positie van GroenLinks duidt op een levendig en actief politieke milieu. Het linkse karakter van Nijmegen is dus niet alleen een historische of ideologische kwestie, maar ook een actuele en toekomstgerichte kwestie die invloed heeft op het beleid en de identiteit van de stad.