MKB-Gids in Nederland: Belangrijk Hulpmiddel of Risico op Oplichting?
juli 14, 2025
Vrij overnachten met de camper is een aantrekkelijke optie voor reizigers die de vrijheid ervaren willen. In Nederland is het echter niet zoals in landen als Zweden of Noorwegen, waar het zogenaamde ‘allemansrecht’ toestaat om vrij kamperen in de natuur. In Nederland geldt namelijk dat wildkamperen verboden is, tenzij anders aangegeven in de plaatselijke verordeningen. Deze bepaling is vastgelegd in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van de meeste gemeenten. In dit artikel leggen we uit wat de regels zijn, waar je legaal en gratis kunt overnachten met de camper, en welke alternatieven beschikbaar zijn voor wie toch het gevoel van vrijheid wil ervaren.
Wat is wildkamperen en waarom is het verboden?
Wildkamperen, ook wel aangeduid als vrij kamperen, betekent dat je een plek kiest in de natuur – zoals een bos, langs een weg of in een park – en daar overnacht, zonder gebruik te maken van een officieel kampeerterrein of camperplaats. In Nederland is dit verboden, en dat geldt voor de meeste landen in Europa. Enkel in landen zoals Zweden, Noorwegen en Schotland is wildkamperen zonder belemmeringen toegestaan. De boete voor wildkamperen in Nederland is €170,-, en in de meeste gevallen volgt na een reprimande ook een bekeuring. Als je wordt ontdekt, wordt je meestal verzocht om te vertrekken, wat zeker niet ideaal is voor een rustige kampeerreis.
De reden achter deze regel is grotendeels gericht op het behoud van het landschap en het voorkomen van vervuiling. Ook speelt het aspect van veiligheid een rol, zowel voor de kampeerders als voor andere gebruikers van de natuur. Veel gemeenten zijn bezorgd over het misbruik van openbare terreinen en de impact op de omgeving. Daarom wordt wildkamperen in Nederland niet toegestaan, tenzij het expliciet is toegestaan in de APV van een gemeente.
Legale alternatieven voor wildkamperen in Nederland
Hoewel wildkamperen in Nederland niet legaal is, zijn er wel alternatieven die het gevoel van vrijheid kunnen combineren met de wet. Deze opties zijn ontworpen voor reizigers die toch midden in de natuur willen overnachten, zonder de regels te overtreden.
1. Paalkamperen
Paalkamperen was jarenlang een populaire vorm van kamperen in Nederland. Hierbij mocht je je tent opzetten binnen een straal van tien meter rondom een paal op een aangewezen plek in de natuur. De ervaring was primitief en rustig, zonder elektriciteit of stromend water, en werd daarom gezien als een pure kampeerervaring. Helaas zijn veel paalkampeerplaatsen de afgelopen jaren gesloten vanwege misbruik en vervuiling. De toekomst van paalkamperen in Nederland is onzeker, maar er zijn nog enkele plekken waar het mogelijk is. Reizigers die paalkamperen willen proberen, moeten vooraf goed controleren of de plek nog open is en of er toegang is.
2. Natuurkampeerterreinen
Natuurkampeerterreinen zijn een uitstekende optie voor wie het gevoel van vrijheid wil behouden, maar wel binnen de regels wil blijven. Deze terreinen liggen vaak midden in de natuur en bieden een rustige, ongerepte omgeving. In tegenstelling tot commerciële campings, zijn natuurkampeerterreinen kleinschalig opgezet en bieden ze minimale faciliteiten zoals sanitair en soms drinkwater. Voor toegang is een Natuurkampeerkaart nodig, die je kunt verkrijgen via Stichting De Groene Koepel. Deze kaart biedt toegang tot meer dan 130 natuurkampeerterreinen in Nederland en een paar in het buitenland. Het is een populaire keuze voor reizigers die de natuur willen ervaren, zonder de drukte van een commerciële camping.
3. Camperplaatsen in de natuur
Camperaars hebben de mogelijkheid om gebruik te maken van camperplaatsen die vaak op prachtige locaties in de natuur liggen. Hoewel deze plekken niet hetzelfde zijn als wildkamperen, bieden ze wel rust en ruimte. Veel camperplaatsen in de natuur zijn gratis of vragen slechts een kleine bijdrage voor het verblijf. Deze optie is populair bij camperaars die een rustige reis willen maken, zonder het gevoel te hebben dat ze beperkt zijn.
Waar zijn er gratis camperplaatsen in Nederland?
Gelukkig zijn er in Nederland genoeg plekken waar je gratis met de camper kunt overnachten, zonder dat je in strijd komt te staan met de regels. Deze plekken worden vaak aangeboden door gemeenten of lokale ondernemers en zijn meestal eenvoudig, zonder uitgebreide faciliteiten, maar wel veilig en comfortabel genoeg voor een korte overnachting. Voor het gemak zijn er per provincie gratis camperplaatsen samengevat:
Drenthe
In Borger is er een camperplaats bij het Hunebedcentrum. Deze plek is rustig en biedt cultuur op korte afstand.
Flevoland
In Urk vind je een camperplaats aan de haven. Hier is een mooi uitzicht over het IJsselmeer en is het maximaal verblijf 24 uur.
Friesland
In Dokkum, nabij het historische centrum, is er een rustige plek aan het water beschikbaar.
Gelderland
Bij de sportvelden in Tiel is er een gratis camperplaats met een groen uitzicht op fietsafstand van het centrum.
Groningen
In het pittoreske Winsum is er een landelijke camperplaats, op loopafstand van het dorpshart.
Er zijn nog veel meer plekken beschikbaar in andere delen van het land, en ze zijn vaak makkelijk te bereiken via online bronnen of via de campingsamenwerkingen.
Tips voor veilig en legaal kamperen
Zowel voor paalkamperen als voor camperplaatsen is het belangrijk om een paar basisregels en tips in gedachten te houden:
- Controleer vooraf of het verblijf legaal is. Niet alle plekken zijn officieel toegestaan, en het is verstandig om dit vooraf te controleren.
- Rester tijd beperken. Veel gratis plekken hebben een beperkte verblijfsduur, bijvoorbeeld maximaal 24 uur. Respecteer deze regels om conflicten te voorkomen.
- Vermijd vervuiling. Zorg ervoor dat je spullen netjes opruimt en geen sporen achterlaat. Dit is vooral belangrijk bij paalkamperen of op natuurkampeerterreinen.
- Wees discreet. Kamperen in de natuur is vaak bedoeld voor rust en vrede. Vermijd lawaai, vooral overdag of in woonwijken.
- Blijf binnen de regels. Als je je verblijf te lang uitrekt of als je overtuigd wordt dat je niet mag blijven, is het verstandig om direct te vertrekken om een bekeuring te voorkomen.
De juridische situatie in Europa
Nederland is niet het enige land waar wildkamperen beperkt of verboden is. In landen als Luxemburg en Zwitserland is de situatie vergelijkbaar. In Luxemburg is het vrij staan niet toegestaan, net zoals in Nederland. In Zwitserland is het ook verboden, hoewel er veel camperplaatsen zijn die goedkoop en mooi gelegen zijn. In Duitsland is er een iets andere aanpak, waarbij er meer mogelijkheden zijn voor vrij staan in bepaalde regio’s. In Scandinavische landen zoals Zweden en Noorwegen is het wildkamperen toegestaan onder bepaalde voorwaarden, wat het land bekend maakt als een kampeerparadijs.
Conclusie
Hoewel wildkamperen in Nederland verboden is, zijn er nog steeds veel manieren om het gevoel van vrijheid en de natuur te ervaren. Alternatieven zoals paalkamperen, natuurkampeerterreinen en camperplaatsen in de natuur bieden reizigers de mogelijkheid om midden in de natuur te overnachten, zonder de regels te overtreden. Er zijn ook genoeg gratis camperplaatsen beschikbaar in heel Nederland, waardoor het mogelijk is om een rustige en legale reis te maken. Het is belangrijk om vooraf goed te weten waar je mag blijven en wat de regels zijn, om onverwachte situaties te voorkomen. Door verantwoord en legaal te kamperen, kun je het volledige genieten van de prachtige natuur van Nederland.