Fietsen in Lochem: Ontdek de Mooiste Routes in de Groene Achterhoek
juli 13, 2025
Sinds enkele jaren is er in Nederland een unieke ontdekking gedaan op het gebied van insectenlevens. Het betreft de Gallische wandelende tak (Clonopsis gallica), een soort die eerder niet in dit land voorkwam. Deze soort is de eerste vertegenwoordiger van de insectenorde Phasmatodea die zich in Nederland heeft gevestigd. De aanwezigheid van de Gallische wandelende tak is een opmerkelijke toename van de Nederlandse fauna en maakt het land rijker aan insectendiversiteit.
De ontdekking van deze populatie dateert uit 2019, waarin het EIS Kenniscentrum Insecten vaststelde dat er een stabiele en zich voortplantende groep van deze soort leeft. De precieze locatie is geheim gehouden om te voorkomen dat de dieren worden weggevangen of gestoord. De Gallische wandelende tak komt oorspronkelijk voor in het mediterrane gebied en Midden- en West-Frankrijk. Het is dus een exotische soort die zich in Nederland heeft gevestigd, mogelijk als gevolg van klimaatverandering of menselijke activiteiten.
De Aard van Wandelende Takken
Wandelende takken zijn insecten die zich goed hebben aangepast aan hun omgeving. Ze lijken in uiterlijk en gedrag op planten, waardoor ze gemakkelijk verborgen raken in de vegetatie. Ze leven vooral 's nachts en zijn actief in het donker, terwijl ze overdag stilstaan en zich vermommen. De meeste soorten van wandelende takken leven in warme, tropische gebieden, zoals Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika. In Europa zijn ze vooral aanwezig in de zuidelijke landen, en in Nederland en België was het traditioneel te koud voor hun overleving.
De Gallische wandelende tak is een parthenogenetische soort, wat betekent dat de vrouwtjes zich ongeslachtelijk voortplanten. Dit betekent dat één individu al een gehele populatie kan oprichten. In de natuur is dit een belangrijke eigenschap voor het overleven van de soort in nieuwe leefgebieden. De Gallische wandelende tak is dus een duidelijk voorbeeld van hoe soorten zich kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden.
Hoe Is de Gallische Wandelende Tak in Nederland Terechtgekomen?
De oorsprong van de Nederlandse populatie Gallische wandelende tak is nog niet volledig duidelijk. Er zijn verschillende theorieën:
Menselijke activiteiten: Het is mogelijk dat de eerste dieren zijn ontsnapt uit een particulier terrarium of zijn bewust losgelaten. De Gallische wandelende tak wordt namelijk ook als huisdier gehouden in Nederland. Er zijn foto’s gemaakt van dieren die in eerste instantie als Indische wandelende takken werden herkend, maar later bleken om de Gallische soort te gaan.
Vervoer van planten: Eitjes van wandelende takken kunnen gemakkelijk meegevoerd worden met planten die uit Zuid-Europa worden geïmporteerd. Deze eitjes kunnen in de wilden worden uitgezet en ontwikkelen zich tot volwassen dieren.
Vogelverbreiding: Een andere mogelijkheid is dat eitjes door insectenetende vogels zijn gegeten en uitgepoept zijn. De eitjes van wandelende takken kunnen dan in Nederland terechtkomen en uitkomen tot levende dieren. Dit is een bekende vorm van verspreiding bij verschillende insectensoorten.
De meeste experts zien klimaatverandering als een belangrijke factor in de vestiging van de Gallische wandelende tak in Nederland. Door het opwarmen van het klimaat is het mogelijk geworden dat ook de Gallische wandelende tak zich in het noorden kan vestigen. Dit is een duidelijk voorbeeld van hoe biologische soorten zich aanpassen aan veranderende omstandigheden.
Leefgebied en Leefwijze van de Gallische Wandelende Tak
De Gallische wandelende tak leeft in een natuurgebied dat overeenkomt met de leefgebieden van andere populaties in Europa. Het is een soort die zich goed aanpast aan verschillende vegetatietypen en kan leven in bossen, struiken en groenstroken. Het dier is planteneter en heeft een voorkeur voor blad van bepaalde soorten. In Nederland is het belangrijk om te zorgen dat er voldoende voedsel beschikbaar is voor deze populatie, zodat ze zich voortplant en verder kan groeien.
De Gallische wandelende tak is een nachtactief dier dat overdag rust en zich verbergt. Het gedrag is vergelijkbaar met andere wandelende takkensoorten, maar de Gallische tak heeft een specifieke camouflagevorming die het goed verbergt in het bladermateriaal. Het dier heeft ook een relatief lange levensduur en kan meerdere jaren leven, zolang de leefomstandigheden gunstig zijn.
Bedreigingen en Bescherming
Hoewel de vestiging van de Gallische wandelende tak in Nederland een positieve ontdekking is, is er ook sprake van risico’s. De populatie is nog jong en kan kwetsbaar zijn voor externe invloeden. Mogelijke bedreigingen zijn:
- Landschapstransformaties: Door bebouwing of landbouwactiviteiten kan het leefgebied van de Gallische wandelende tak worden beperkt of vernietigd.
- Chemische stoffen: Het gebruik van insecticiden en andere chemische middelen kan schadelijk zijn voor de wandelende tak, omdat het dier gevoelig is voor giftige stoffen.
- Overvangst: Als de populatie bekend wordt, kan er een risico zijn op overvangst of verstoring door mensen die het dier willen verzamelen of fotograferen.
Om deze dieren te beschermen, wordt samengewerkt tussen natuurbeheerders en entomologen. Het is belangrijk om de leefomstandigheden zo stabiel mogelijk te houden en zorg te dragen voor een natuurlijke voortplanting. De Gallische wandelende tak is een unieke soort die zich niet alleen in het wild heeft gevestigd, maar ook een waardevolle bijdrage levert aan de biologische diversiteit van Nederland.
De Rol van Klimaatverandering
De komst van de Gallische wandelende tak naar Nederland is een duidelijk voorbeeld van de impact van klimaatverandering op de natuur. Door de opwarming van het klimaat kunnen soorten die vroeger alleen in warmere streken voorkwamen, zich nu ook in het noorden vestigen. Dit heeft zowel positieve als negatieve gevolgen.
Aan de ene kant leidt dit tot een toename van de biodiversiteit en het verschijnen van nieuwe soorten in het land. Aan de andere kant kan het ook leiden tot biologische invasies of het verdwijnen van endemische soorten die niet tegen de veranderingen kunnen. De Gallische wandelende tak is een voorbeeld van een soort die zich goed aanpast en een stabiele populatie heeft kunnen opbouwen.
Conclusie
De ontdekking van de Gallische wandelende tak in Nederland is een opmerkelijke gebeurtenis in de entomologie. Het betreft de eerste insectensoort uit de orde Phasmatodea die zich in het wild in Nederland heeft gevestigd. Deze soort is parthenogenetisch, wat betekent dat het zich ongeslachtelijk voortplant en zo een gehele populatie kan oprichten. De oorsprong van de Nederlandse populatie is nog onzeker, maar het lijkt erop dat klimaatverandering een belangrijke rol speelt in de vestiging van deze soort.
De Gallische wandelende tak leeft in een natuurgebied dat vergelijkbaar is met leefgebieden in Europa en heeft zich goed aangepast aan de lokale omstandigheden. Het dier is een nachtactief planteneter dat goed verborgen leeft in de vegetatie. Hoewel de populatie stabiel is, zijn er ook bedreigingen, zoals landschapstransformaties en chemische middelen. Het is belangrijk om de leefomstandigheden te behouden en de populatie te beschermen, zodat deze zich verder kan ontwikkelen.
De komst van de Gallische wandelende tak naar Nederland is een duidelijk teken van verandering in de natuur. Het betreft een soort die zich aanpasst aan het veranderende klimaat en zich wederom in een nieuw leefgebied vestigt. Dit is een bewijs van de dynamiek van de natuur en de mogelijkheid tot aanpassing van biologische soorten.